Η ελληνική συμβολή στη συντήρηση της Αγιά Σοφιάς

τίτλος: Η ελληνική συμβολή στη συντήρηση της Αγιά Σοφιάς
συγγραφέας: Αντωνία Μοροπούλου
επιμέλεια: Γιώτα Καζάζη
εκδότης: ΤΕΕ
έτος έκδοσης: 2010

ταξινομικός αριθμός: 726.509398 Μ


Απόσπασμα Προλόγου

Το ΤΕΕ, το 2003, σε συνεργασία με το Ελληνικό και Τουρκικό ICOMOS, οργανώνει στην Αθήνα Συνέδριο "Σεισμοί και Μνημεία", του οποίου την έναρξη κηρύσσει η Α.Θ.Π., ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος. Η Επιστημονική και Πολιτιστική συνεργασία που ξεκίνησε στην Αγια-Σοφιά γονιμοποιείται από τις πρωτοβουλίες του ΤΕΕ για μία ευρύτερη συνεργασία των Μηχανικών της Ελλάδας και της Τουρκίας για την Αντισεισμική Προστασία και βρίσκεται σε συνέργεια με το γενικότερο έργο του ΤΕΕ στον τομέα αυτό.

Το Μνημείο της Αγια-Σοφιάς, όπως φαίνεται από την ιστορία και τα ερευνητικά δεδομένα που δημοσιεύονται στην Έκδοση αυτή, αποτέλεσε εργαστήριο και υπόδειγμα διεπιστημονικής και διαπανεπιστημιακής συνεργασίας, ξεπερνώντας προκαταλήψεις και διαφορές επιστημονικών, πολιτιστικών καταβολών και απόψεων, καθώς και θρησκευτικών πεποιθήσεων.

Αποτέλεσε πρότυπο διεπιστημονικής συνεργασίας μεταξύ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και άλλων Πανεπιστημιακών και Ερευνητικών Ιδρυμάτων και υπόδειγμα εισαγωγής καινοτομίας στην Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η συμβολή της Επιστημονικής Ομάδας του Ε.Μ.Π. με έμφαση στην Επιστήμη και Τεχνική των Υλικών παρουσιάζεται εδώ σχετικά με:

- τον σχεδιασμό και την παρασκευή συμβατών και επιτελεστικών αποκατάστασης, μετά από ανάπτυξη και εφαρμογή της Ολοκληρωμένης Μεθοδολογίας της Αντίστροφης Μηχανικής (reverse Engineering), ώστε να προσομοιώνουν και να βελτιώνουν τα ιστορικά κονιάματα, τα οποία συνεισέφεραν σημαντικά στη σεισμική απόκριση του Μνημείου.

- την επί τόπου έρευνα και εξέταση των επιχρισμένων επιφανειών του Τρούλου, του Γυναικωνίτη και του Νάρθηκα της Αγια-Σοφιάς με τη χρήση Μη-Καταστρεπτικών Μεθόδων για την αποκάλυψη επιχρισμένων ψηφιδωτών, καθώς και για τη διάγνωση της φθοράς των ψηφιδωτών και την αποτίμηση της συμβατότητας των υλικών και επεμβάσεων συντήρησης.

Η συμβολή της Επιστήμης και Τεχνικής των Υλικών είναι απαραίτητη στο πλαίσιο της Διεπιστημονικής Συνεργασίας για την Προστασία των Μνημείων και των Έργων της Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς. Τα προβλήματα εμπειρισμού και χρήσης ασύμβατων υλικών στην Προστασία των Μνημείων απαιτούν την εισαγωγή της σχετικής Τεχνογνωσίας και Καινοτομίας, ώστε να επιτευχθεί η ολοκληρωμένη διάγνωση, αλλά και η ολοκληρωμένη μελέτη προστασίας και ο έλεγχος ποιότητας των σχετικών μελετών και έργων.

Το ΤΕΕ πέτυχε, σε διάλογο με τον Υπουργό Πολιτισμού, να συμπεριληφθεί στον Νόμο «Για την Προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομίας, (Ν. 3028/02), η αναγκαιότητα αυτή (’ρθρο 40, παρ. 4), καθώς και η απαίτηση για την παρουσία εμπειρογνωμόνων της Επιστήμης και Τεχνικής των Υλικών στα σχετικά Συμβούλια του Υπ.Πο (’Αρθρο 50 παρ. 1. ε).

Το Τεχνικό Επιμελητήριο διοργανώνει το 2008 το 1^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και αφιερώνει ειδική ημερίδα στα Υλικά και Επεμβάσεις Συντήρησης για την Προστασία των Μνημείων, καλλιεργώντας ευρύτερα τη διεπιστημονική και διαπανεπιστημιακή συνεργασία στον τομέα αυτό, με παρουσία όλων των σημαντικών Ελλήνων Επιστημόνων στο αντικείμενο αυτό και με τη συμβολή του Υπουργείου Πολιτισμού.