25/6/08

Συμπεράσματα του Διεθνούς Συνεδρίου για τις Βιβλιοθήκες του Μέλλοντος

25/6/08


Οι βιβλιοθήκες αλλάζουν μορφή ως προς την κτηριακή υποδομή και τις λειτουργίες τους. Οι παραδοσιακές λειτουργίες τους για πληροφόρηση και εκπαίδευση αποτελούν πια τον πυρήνα γύρω από τον οποίο αναπτύσσονται ποικίλες δραστηριότητες που σχετίζονται με τον πολιτισμό, την ψυχαγωγία και την κοινωνική επαφή. Τα παραπάνω επισημάνθηκαν στο 5ο Διεθνές Συνέδριο της Οργανωτικής Επιτροπής Ενίσχυσης Βιβλιοθηκών. Παραθέτουμε το σχετικό Δελτίο Τύπου.


Ολοκληρώθηκαν με επιτυχία οι εργασίες του 5ου Διεθνούς Συνεδρίου της Οργανωτικής Επιτροπής Ενίσχυσης Βιβλιοθηκών (ΟΕΕΒ). Το συνέδριο παρακολούθησαν περισσότεροι από 240 σύνεδροι. Στην ΟΕΕΒ συμμετέχουν ξένα μορφωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα (Goethe Institut, τα Μορφωτικά Ινστιτούτα της Γαλλίας, Ιταλίας, Ισπανίας, το Επιστημονικό Ίδρυμα της Ολλανδίας και το Κέντρο Πληροφόρησης της Αμερικανικής Πρεσβείας), το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας, η Εθνική Βιβλιοθήκη, το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η Ένωση Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων & Επιστημόνων Πληροφόρησης. Η ΟΕΕΒ δημοσιεύει το ηλεκτρονικό περιοδικό ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ.

Στο συνέδριο συμμετείχαν εκτός από τους Έλληνες και ξένοι ομιλητές, μεταφέροντας τις εμπειρίες τους από τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ολλανδία, την Ισπανία, την Ιταλία και τις ΗΠΑ. Κοινός τόπος όλων των εισηγήσεων ήταν ότι οι βιβλιοθήκες αλλάζουν μορφή ως προς την κτηριακή υποδομή και τις λειτουργίες τους. Οι μέχρι πρότινος παραδοσιακές λειτουργίες των βιβλιοθηκών, δηλαδή να παρέχουν πρόσβαση σε βιβλία και άλλου είδους έντυπο υλικό, αποτελούν πια μόνο έναν πυρήνα γύρω από τον οποίο αναδύεται η ανάγκη να αναπτυχθούν ποικίλες άλλες δραστηριότητες, που ξεφεύγουν από την αυστηρή πληροφόρηση και εκπαίδευση και επεκτείνονται σε δράσεις που σχετίζονται με την ψυχαγωγία, τον πολιτισμό και την κοινωνική επαφή.

Οι βιβλιοθήκες ως κτήρια οφείλουν να επαναπροσδιοριστούν ώστε να εξυπηρετούν τις καινούργιες δραστηριότητες, όντας χώροι λειτουργικοί, προσιτοί και ευχάριστοι, «δημόσιοι παράδεισοι» σύμφωνα με την Dr Marian Koren (Ένωση Ολλανδικών Δημοσίων Βιβλιοθηκών). Η αρχιτεκτονική των βιβλιοθηκών πρέπει να προσαρμόζεται στις εξελίξεις και στις νέες τάσεις των συλλογών τους, που αποτελούν συλλογές πολυμέσων (Médiathèque) και στη νέα προσέγγιση της προσέλκυσης χρηστών, όπως είπε ο κ. Jean-François Jacques (Έφορος Βιβλιοθήκης, Γραφείο Βιβλιοθηκών, Δημόσιας Ανάγνωσης και Πολυμέσων της Πόλης των Παρισίων).

Στο πλαίσιο της νέας αντίληψης για τα κτήρια των βιβλιοθηκών, με επιπρόσθετη την παράμετρο του «πράσινου κτιρίου» με σεβασμό στο περιβάλλον, κινείται ο σχεδιασμός του νέου Πολιτιστικού Πάρκου στο οποίο θα ενταχθεί το νέο κτήριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης, όπως τόνισε ο Δρ. Θεόδωρος Μαραβέλιας, αρχιτέκτονας στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Η ανέγερση μιας βιβλιοθήκης που θα ανταποκρίνεται με επιτυχία σε αυτές τις προκλήσεις, αποβαίνει ιδιαίτερα επίπονη διαδικασία. Από το στάδιο του σχεδιασμού μέχρι το στάδιο της υλοποίησης του έργου απαιτείται να ληφθούν τουλάχιστον 30.000 αποφάσεις, όπως επισημαίνει η κα Leslie Burger, διευθύντρια της Δημόσιας Βιβλιοθήκης του Princeton, ενώ η εξοικονόμηση των απαιτούμενων πόρων και η εξασφάλιση ιδιωτικής και κυβερνητικής υποστήριξης, προϋποθέτει την ενεργό συμμετοχή και στήριξη της κοινότητας που θα εξυπηρετεί.

Τα σύγχρονα κτήρια βιβλιοθηκών απαιτούν σύγχρονα μοντέλα διοίκησης. Αυτό εφαρμόζει ο Dr Andreas Degkwitz, Διευθυντής της Βιβλιοθήκης στο Πανεπιστήμιο Cottbus της Γερμανίας. Στο ολοκαίνουριο κτήριο «αχηβάδα» της Βιβλιοθήκης εφαρμόζει το «ολοκληρωμένο μοντέλο διοίκησης», σύμφωνα με το οποίο οι χώροι της βιβλιοθήκης είναι προσαρμοσμένοι στους χρήστες. Η κα Alessandra Giovannini, Διευθύντρια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης «San Giorgio», στην Pistoia της Ιταλίας, έδωσε ένα εντυπωσιακό παράδειγμα μετατροπής ενός βιομηχανικού κτηρίου σε σύγχρονη βιβλιοθήκη, δίνοντας ζωή σε μια υποβαθμισμένη περιοχή της πόλης. Είναι χρήσιμο παράδειγμα που μπορεί να εφαρμοστεί στην Ελλάδα, όπου υπάρχουν πολλά παλιά κτήρια. Το μοντέλο των πανεπιστημιακών βιβλιοθηκών αλλάζει, όπως τονίζει η κα Sonsoles Celestino Angulo, Διευθύντρια της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου της Σεβίλλης στην Ισπανία και δημιουργούνται νέοι αρχιτεκτονικοί χώροι που διευκολύνουν τη μάθηση.

Διαφαίνεται η ανάγκη καθορισμού κατευθυντηρίων οδηγιών για τον σχεδιασμό των κτηρίων βιβλιοθηκών στην Ελλάδα, που θα αποτελέσουν τη βάση για σωστές κτηριακές υποδομές των βιβλιοθηκών, όπως επισημαίνει η κα Ελένη Τζινιέρη-Τζανετάκου, Διευθύντρια της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης της Σπάρτης. Στον ελληνικό χώρο ο κ. Αντώνης Φ. Αγγελής, Διευθυντής της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ρόδου, περιέγραψε παραστατικά τις εργασίες αναστήλωσης του κτηρίου όπου στεγάζεται η βιβλιοθήκη, για να γίνει λειτουργικό κτήριο και να προσελκύσει κόσμο.

Οι καθηγήτριες αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ κκ. Μπούκη Μπαμπάλου-Νουκάκη και Θεανώ Φωτίου και ο αρχιτέκτονας κ. Αντώνης Νουκάκης έδωσαν παραδείγματα ελληνικών βιβλιοθηκών που έχουν κατασκευάσει με σύγχρονες προδιαγραφές, οι οποίες προσαρμόζονται στο χώρο, στο τοπίο και στον αστικό ιστό. Επεσήμαναν την αλλαγή του ρόλου των βιβλιοθηκών που αντανακλάται στα κτήριά τους, τα οποία πρέπει να αποτελούν χώρους συνάντησης όπως τα Internet café, όπου παρέχεται δωρεάν πρόσβαση στο διαδίκτυο. Διατύπωσαν τον προβληματισμό για την καταλληλότητα των φορέων που στην πράξη, εμπλέκονται στον καθορισμό των απαιτήσεων και των πολιτικών του σχεδιασμού κτηρίων βιβλιοθηκών στην Ελλάδα. Επισημάνθηκαν οι λόγοι για τους οποίους ο αρχιτέκτονας που εκπονεί τη μελέτη και σχεδιάζει ένα κτήριο, είναι αναγκαίο να παρίσταται και να επιβλέπει το έργο μέχρι την ολοκλήρωσή του. Τέλος, η πληθώρα μελετών που έχουν γίνει στο πλαίσιο διδακτορικών διατριβών ή εργασιών των σχολών αρχιτεκτονικής, καθώς και σχεδίων που έχουν ήδη υλοποιηθεί και αφορούν κτήρια βιβλιοθηκών, θα μπορούσαν κάλλιστα να τροφοδοτήσουν μια βάση δεδομένων που θα καθιστούσε το υλικό αυτό ευκολότερα προσβάσιμο και αξιοποιήσιμο από βιβλιοθηκονόμους, μηχανικούς, αρχιτέκτονες και μελετητές σχετικών θεμάτων.

Στο αίθριο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών στις 9 Ιουνίου 2008 εγκαινιάστηκε από την κα Gerlinde Buck, Διευθύντρια της Βιβλιοθήκης του Goethe Institut Athen, η έκθεση φωτογραφίας με θέμα «Όραμα Βιβλιοθήκης». Στην έκθεση παρουσιάζονται 23 παραδείγματα με αρχιτεκτονικές ιδέες που αφορούν βιβλιοθήκες της ψηφιακής εποχής. Η έκθεση θα λειτουργεί μέχρι τις 20 Ιουνίου 2008, ενώ σε συνεννόηση με το Goethe Institut Athen, μπορεί να μεταφερθεί σε άλλες πόλεις ή βιβλιοθήκες.

πηγές: Συλλογικός Κατάλογος Δημοσίων Βιβλιοθηκών
Οργανωτικής Επιτροπής Ενίσχυσης Βιβλιοθηκών
 
◄Design by Pocket