Άρθρο της Εβδομάδας

Οδηγίες για την παραγγελία – παραλαβή σκυροδέματος

του Θ. Γ. Βουδικλάρη, Πολιτικού Μηχανικού,

Προέδρου του Ινστιτούτου Οικονομίας Κατασκευών (ΙΟΚ)

άρθρο στο περιοδικό Εργοληπτικό Βήμα # 68 (09/2009)

Παραγγελία

Για να αποκτήσεις το σκυρόδεμα που θέλεις, με τις ιδιότητες που θέλεις και την ικανότητα που πρέπει αυτό να έχει, για να σου λύσει τα προβλήματα που πρόκειται να αντιμετωπίσεις,
πρέπει:
• να ξέρεις να το διαλέξεις, να το προσδιορίσεις, ανάλογα με τις ανάγκες που πρέπει να καλύψεις και να ικανοποιήσεις
• να το παραγγείλεις σωστά, ώστε με τρόπο απολύτως σαφή να δώσεις στον παραγωγό του να αντιληφθεί το σύνολο των απαιτήσεών σου, για να σου δηλώσει και να συμφωνήσει
μαζί σου την οικονομική του αξία
• να μπορείς να ελέγξεις αν το σκυρόδεμα που σου στέλνουν είναι αυτό που ζήτησες και αν ικανοποιεί τις απαιτήσεις των Κανονισμών, της εγκεκριμένης - συμβατικής μελέτης και
της λειτουργικότητας του έργου.

Στην ουσία η παραγγελία του σκυροδέματος και η δήλωση της αντίστοιχης τιμής του από τον παραγωγό, αποτελεί την «συμφωνία», μια προφορική συνήθως, άτυπη (ισχυρή όμως)
«σύμβαση» προμήθειας του υλικού. Και επειδή πολύ συχνά, στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων στα ιδιωτικά έργα, την παραγγελία την κάνει ο κύριος του έργου και όχι ο
Μηχανικός, ο Σύμβουλος Μηχανικός (μελετητής ή επιβλέπων ή τεχνικός σύμβουλος) πρέπει να του δώσει όλα τα στοιχεία, ώστε αυτή να είναι σωστή και πλήρης.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει ο ίδιος να ξέρει καλά τις απαιτήσεις των Κανονισμών και της νομοθεσίας, αλλά επίσης να έχει γνώση των αναγκών, που προκύπτουν από τις συνθήκες του έργου, τοπογραφικές (παραθαλάσσιο κλπ.), γεωγραφικές (σε περιοχή κατηγορίας IV, ως προς την ανάγκη προστασίας από την παγοπληξία), κατασκευαστικές (μέσα στο νερό
ή τη θάλασσα, τρόπο μεταφοράς, συμπυκνώσεως κλπ.), λειτουργικές (μειωμένης υδατοπερατότητας, ανθεκτικό σε επιφανειακή τριβή κλπ.) και φυσικά αντοχή, εργασιμότητα
κάθιση), ανθεκτικότητα κλπ.

Ένας καλός τρόπος για την ικανοποίηση αυτής της ανάγκης είναι να αναγράφεται στα σχέδια ξυλοτύπων εφαρμογής της στατικής μελέτης, ένας Πίνακας Παραγγελίας Σκυροδέματος σαν αυτόν που ενδεικτικά παρατίθεται παρακάτω και που έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα να λειτουργεί ως υπομνηστικό των Κανονισμών και για τον ίδιο τον μηχανικό.
Η στάθμη διαστρώσεως (που επηρεάζει το μήκος της μπούμας), δεν αναγράφεται, επειδή συνήθως το ίδιο εργοστάσιο προμηθεύει σκυρόδεμα από την θεμελίωση, και επομένως
γνωρίζει ποιόν όροφο αφορά η επόμενη διάστρωση, αλλιώς δίνεται και αυτή η
πληροφορία.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ

• ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ : 85 m3
• ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ : C20/25
• ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΑΘΙΣΗΣ : S 3
• ΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΚΑΘΙΣΗ : 12 - 14 cm
• ΜΕΓΙΣΤΟΣ ΚΟΚΚΟΣ : 31.5 mm
• ΔΟΚΙΜΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΥΒΙΚΑ : 15x15x15 cm
• ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑΤΟΣ : ναι
• ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ : δονητές μάζας

ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

α) Αντλησιμότητα : ναι
β) Στεγανότητα : πιθανώς
γ) Παραθαλάσσιο περιβάλλον : ναι
δ) Χημικές προσβολές : όχι
ε) Αντοχή σε επιφαν. φθορά : όχι
στ) Μέσα σε νερό ή θάλασσα : ίσως
ζ) Χαμηλή θερμοκρασία : όχι
η) Κριτήριο Ε ( <>

Θα ήταν ευχής έργον αν η συμμετοχή του επιβλέποντος μηχανικού στη διαδικασία παραγγελίας του σκυροδέματος ήταν μεγαλύτερη, και πρέπει ασφαλώς να γίνεται προσπάθεια να είναι ουσιαστικότερη.

Σε μια τέτοια, βελτιωμένη, διαδικασία, θα μπορούσε ο επιβλέπων μηχανικός να σχηματίζει προσωπική αντίληψη, με επί τόπου επίσκεψη και αυτοψία, των δυνατοτήτων του εργοστασίου παραγωγής και της εκ μέρους του τηρήσεως των απαιτήσεων του Κανονισμού Τεχνολογίας Σκυροδέματος (ΚΤΣ άρθρο 12.1) και του Προτύπου ΕΛΟΤ 346, για την καλή και σύννομη λειτουργία του. Πολύ συνοπτικά, οι απαιτήσεις αυτές είναι οι επόμενες:
α) Να υπάρχει Διπλωματούχος Μηχανικός ως υπεύθυνος
παραγωγής και ποιότητας
β) Η ποιότητα του σκυροδέματος να παρακολουθείται στο εργοστάσιο από τον παραγωγό με δοκίμια, τα αποτελέσματα των ελέγχων να τηρούνται σε μητρώα, να υπολογίζεται η
τυπική απόκλιση του συγκροτήματος και να συντάσσονται τα κατάλληλα διαγράμματα (ΚΤΣ 12.1.1.7 και 12.1.1.8)
γ) Να υπάρχουν εγκαταστάσεις αποθηκεύσεως και ζυγίσεως όλων των υλικών, αδρανών - τσιμέντου – νερού
δ) Να υπάρχουν αναμικτήρες (μίξερ) επί των οποίων θα αναγράφεται ο μέγιστος επιτρεπόμενος όγκος παρτίδας και η ταχύτητα αναμίξεως. Να υπάρχει επίσης συσκευή που θα μετρά τον χρόνο αναμίξεως και δεν θα επιτρέπει την πρόωρη εκκένωση
ε) Να υπάρχουν οι απαραίτητες συσκευές και διατάξεις για την εκτέλεση των απαιτουμένων ελέγχων: αντοχής, εργασιμότητας, ομοιομορφίας και περιεκτικότητας αέρος.

Πέραν αυτών των απαιτήσεων των κειμένων διατάξεων, που πρέπει να τηρούνται υποχρεωτικώς, είναι σκόπιμο να διερευνάται η (προαιρετική, πέραν της υποχρεώσεως) προσπάθεια της βιομηχανίας, για περαιτέρω βελτίωση ή σταθεροποίηση της ποιότητας του παραγομένου προϊόντος, όπως :
• Ηλεκτρονική ζύγιση υλικών και τροφοδότηση του αναμικτήρα, με αυτόματη σύνδεση με «καταγραφικό»
• Ετοιμότητα παραδόσεως των διαφόρων κατηγοριών και ειδικών απαιτήσεων σκυροδέματος, με έτοιμες μελέτες συν θέσεως για κάθε περίπτωση
• Οργανόγραμμα λειτουργίας, για την εξασφάλιση σταθερής στάθμης της ποιότητας παραγωγής.

Είναι εξάλλου προφανές ότι μια τέτοια (ορθή) διαδικασία θα είχε νόημα και θα ήταν αποδοτική, αν ο μηχανικός είχε το δικαίωμα να απορρίψει το εργοστάσιο που επέλεξε ο κύριος του έργου, σε περίπτωση που θα το κρίνει ανεπαρκές και ακατάλληλο. Ο μηχανικός (μελετητής, επιβλέπων ή τεχνικός σύμβουλος) θα μπορούσε επίσης να εκτιμά τις ενδεχόμενες δυσχέρειες του υπ’ όψη έργου, να δίνει τις κατάλληλες πληροφορίες για την πυκνότητα των οπλισμών και τις διαστάσεις των στοιχείων που θα σκυροδετηθούν και να συνεργάζεται με τον παραγωγό για να αντιμετωπίσουν από κοινού τις δυσκολίες αυτές, όπως επίσης και τις δυσκολίες προσπελάσεως και εκτιμήσεως του αναγκαίου χρόνου μεταφοράς, τοποθετήσεως ή στηρίξεως της αντλίας, επιλογής του κατάλληλου μεγέθους της (μήκος μπούμας αντλίας), ενδεχόμενης παρεμβολής χρόνου κοινής ησυχίας στη διάστρωση, προσδιορισμού του ρυθμού τροφοδοσίας, χρήσεως προσθέτων κλπ. Θα μπορούσε επίσης να ζητήσει στοιχεία ελέγχου της καταλληλότητας του νερού (οι γεωτρήσεις των εργοστασίων σκυροδέματος διατρέχουν ενίοτε τον κίνδυνο να αντλούν λίγη θάλασσα), ιδιαίτερα και απαραίτητα προκειμένου για διάστρωση προεντεταμένου σκυροδέματος. Ακόμα, να εξετάσει την υφιστάμενη δυνατότητα αποστολής καταγραφικού δελτίου ή και ζυγολογίου κάθε
φορτίου, να διατυπώσει το αίτημα χορηγήσεως (σωστών) μητρών δοκιμίων και ικανοποιήσεως κάθε άλλης ανάγκης που υφίσταται για το συγκεκριμένο έργο και τις συνθήκες
κατασκευής ή/και λειτουργίας του. Και τέλος να συνεργασθεί στην συνεκτίμηση του υπολειπομένου χρόνου διαστρώσεως, συναρτήσει του αναγκαίου χρόνου μεταφοράς, αναλόγως της αποστάσεως εργοστασίου - εργοταξίου, των συνθηκών κυκλοφορίας κλπ. και στην λήψη των ενδεδειγμένων αποφάσεων, αν ο χρόνος αυτός εμφανίζεται μικρός και ανεπαρκής.
Ασφαλώς πρέπει να δηλώσει την επιθυμητή ημερομηνία και την ώρα αφίξεως του πρώτου φορτίου, αλλά και να ζητήσει την διενέργεια αυτοψίας του χώρου από εκπρόσωπο του
εργοστασίου, για την πλήρη ενημέρωση του παραγωγού στις πραγματικές συνθήκες του έργου και την ανάληψη εκ μέρους του των σχετικών ευθυνών. Από το άλλο μέρος η μονάδα παραγωγής πρέπει να ζητήσει στοιχεία της ταυτότητας του παραγγέλλοντος (ονοματεπώνυμο
ή Εταιρεία, διεύθυνση, τηλέφωνα, ΑΦΜ κλπ.)

Δεν θα πρέπει να περάσει απαρατήρητο, ότι ο επιβλέπων μηχανικός (που είναι ασφαλώς υπεύθυνος για την αποδοχή ή απόρριψη του αποστελλομένου από τον παραγωγό σκυροδέ-
ματος), θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση, αν τυχόν θεωρήσει ότι το σκυρόδεμα που αποστέλλεται δεν ικανοποιεί τις απαιτήσεις των Κανονισμών, των προδιαγραφών και της μελέτης, χωρίς ευθύνη του παραγωγού, λόγω κακής παραγγελίας. Αυτό και μόνον αρκεί για να φανεί η σημασία που πρέπει να δίνει ο μηχανικός στην παραγγελία σκυροδέματος, έστω
και αν ο κύριος του έργου την θεωρεί δική του αρμοδιότητα ή δικαίωμα.

το πλήρες άρθρο εδώ (σελίδα 31)